همانگونه که میدانید قلب شکلی تلمبه میباشد. خون بوسیله آن در بدن جریان مییابد، قلب در هر تپش تقریبا صد سانتیمتر مکعب خون را در بدن پخش میکند. روزانه حدود 10 هزار لیتر خون بوسیله این تلمبه در درون رگهای هدایت میشود. در طول عمر متوسط یک انسان شاید 250 میلیون لیتر خون بوسیله قلب، تلمبه زده شود. طول مدت هر تپش قلب انسان، کمی بیش از هشتدهم ثانیه است. بنابراین، قلب روزی صدهزار بار میتپد و در فاصله هر یک تپش به مدتی برابر زمان یک تپش، به استراحت میپردازد. پس قلب روزانه حدود 6 ساعت آرامش دارد. احساس تپش قلب اکثرا موقع استرس و اضطراب، قبل از امتحانها و ملاقاتهای مهم و هنگام بیخوابیهای شبانه ایجاد میشود و در خانمها هم شايع تر میباشد. اما گاهی اوقات این ضربان سریع و کوبنده قلب مدت بیشتری باقی میماند و به اضطراب و نگرانی مان میافزاید. در این هنگام است که فکر میکنیم مبادا به بیماری قلبی مبتلا شده باشیم.
رایجترین علت تپش قلب، مشکلات روحی و روانی است بیماری های قلبی که سبب بالا رفتن و یا پایین آمدن ضربان قلب می شوند، آریتمی یا بی نظمی ضربان قلب نامیده می شوند که این مشکل نیز سبب می شود که احساس کنیم به تپش قلب مبتلا شده ایم.
افرادی که سطح دانش و فرهنگ بالاتری دارند، نسبت به افراد دیگر، بیشتر تپش قلب را احساس مینمایند. این مشکل با میزان حساسیت فرد نسبت به قلب خود که هوشیاری قلبی نامیده می شود نیز ارتباط مستقیم دارد.
تپش قلب، در حالی که فرد دراز کشیده است و به ویژه زمانی که شخص روی شانه چپ می خوابد نیز دیده می شود که هم می تواند به دلیل اضطراب و هم به دلیل هوشیاری قلبی باشد.
قلب تریبون بقیه اعضای بدن میباشد و خیلی از قسمت های بدن، موقعی ای بیماری خود را نشان می دهند که به نارحتی قلبی مبتلا شوید. اشخاصی نیز که تیروئید آنها پرکار میباشد و علائمی مانند گرگرفتگی و تعریق خیلی زیاد دارند، قلبشان سریع تر می تپد. همچنین در افتادگی دریچه قلب (پرولاپس دریچه میترال)، نیز تپش قلب، زیاد دیده می شود.
نشانه های فیزیکی تپش قلب آنقدر شدت زیادی دارد که شاید سبب شود تصور کنید که دارید میمرید و علائم آن میتواند مانند نشانه های یک حمله قلبی باشد. حتی این امکان وجود دارد که احساس درد در قفسه سینه کنید، به آهستگی نفس بکشید، احساس کنید که دارید خفه می شوید و حتی کنترل خود را از دست بدهید. این حمله حتی شاید شما را از خواب بسیار عمیق بیدارکند. یک حمله برای ده دقیقه یا بیشتر طول می کشد و پس از آنکه تمام شد، بیمار احساس کوفتگی و خستگی شدید میکند. برای اینکه حمله غیر قابل پیش بینی است معمولا باعث ایجاد ترس ، هیجان، یا نگرانی بسیار میشود و احتمال میدهید حمله در هر زمانی به وجود آید.
از جمله نشانه های همراه تپش قلب می توان به سرگیجه، تنگی نفس، سرفه های ناگهانی، درد قفسه سینه و غش کردن اشاره نمود.
نشانه های تپش قلب، به علت به وجود آورنده آن بستگی دارد. به عنوان اگر فردی تپش قلب همراه با بیماری ریه داشته باشد، رنگ پوست او تیره است و بدن او گرم است. اگر استرس همراه با تپش قلب داشته باشد، التهاب و رنگ پریدگی و در مواردی نیز خشکی دهان در آن فرد دیده می شود.
نشانه های بیماری های قلبی، در سنین مختلف با هم تفاوت دارد ولی رایج ترین علامت آن درد قفسه سینه است که معمولا به سمت پشت، دست چپ و یا فک کشیده می شود. از دیگر نشانه های رایج بیماری های قلبی، تنگی نفس است که بیشتر در هنگام فعالیت بدنی و کم شدن توان تنفس فرد دیده می شود.
در مردان بالای ۴۰ سال، هر دردی که بین ناف تا لاله گوش باشد، به عنوان درد قلبی در نظر گرفته می شود مگر اینکه با معاینات و بررسی ها، خلاف آن ثابت شود. از نشانه های دیگر بیماری های قلبی عروقی، درد در قسمت بالای شکم است که در برخی موارد با درد معده یا مری اشتباه گرفته می شود. همچنین ضعف و بی حالی، به ویژه در افراد با سن بالا و کم شدن نیروی بدنی، ممکن است از نشانه های دیگر بیماری های قلبی باشد.
درمان تپش قلب بر اساس از بین بردن عامل ایجاد کننده تپش (دارو، تنباکو، قهوه، چای و الکل)، شناسایی و رفع بیماری های همراه تپش قلب (پرکاری تیروئید، پایین آمدن قند خون، نشانه های یائسگی و استرس) و درمان نامنظمی ضربان قلب می باشد. در بیشتر موارد می توان با عادت ها و تغذیه مناسب ، دوری از اضطراب و هیجان و ترک ورزشهای نامناسب، تپش قلب را بهبود داد. برای درمان قطعی برخی ضربان های نامنظم بازچرخشی قلب، ساید مانورهای واگی توسط پزشک یا شخصی که آموزش دیده است انجام شود که با تحریک عصب واگ سبب منظم شدن ضربان قلب در برخی موارد می شوند مانند
نفس نکشیدن و حبس کردن نفس برای مدت زمان کوتاه
ماساژ قسمت کاروتید گردن (به شرط اینکه با اجازه پزشک انجام شود و فردی که آنرا انجام می دهد نیز روش انجام بدون خطر آنرا فراگرفته باشد.)
نیشگون گرفتن از پوست بازو تا حدی که موجب شود احساس درد کنید.
شستشوی صورت با آب سرد، بردن سر داخل آب سرد برای مدت زمان کوتاه، یا دوش آب سرد به گونه ای که سر زیر آب سرد باشد.
با دست، جلوی بینی و دهان را بگیرید، و سعی کنید که در این حالت، هوا را از بینی بیرون بدهید به گونه ای که بتوانید حس کنید پرده های گوش شما به سمت خارج حرکت می کنند.
با در نظر گرفتن این نکته که در بیشتر مواقع، تپش قلب به عنوان مشکل خاصی شناخته نمی شود، می توان با کم کردن استرس و انجام فعالیت های بدنی آرام، تپش قلب را درمان کرد.
در بعضی مواقع شخص احساس افزایش ضربان قلب می کندکه این احساس به شکل های مختلف مانند کوبش، لرزش، تپش و … می باشد.
منظور از تپش قلب، باز و بسته شدن یا انقباض و انبساط قلب است. قلب مانند یک تلمبه است و در هنگام انقباض، خون را به بیرون پمپاژ می کند و در هنگام انبساط به درون مکش می کند.
تعداد تپش نرمال قلب، به ازای هر دقیقه، ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان می باشد و در موارد غیر طبیعی و غیر نرمال، بیشتر از ۱۰۰ تا ۱۳۰ ضربان در دقیقه است.
برای درمان تپش قلب، باید ابتدا علل بوجود آوردنده آنرا مشخص کرد و مشکلاتی ماننند قند خون، استرس و هیجان را در فرد درمان کرد. پس از آن می توان با تغذیه مناسب، دوری از اضطراب، پرهیز از ورزشهای سنگین، پیاده روی، شنا و کم کردن وزن، تپش قلب را کم کرد و بهبود داد.
برای درمان تپش قلب باید عوامل بوجود آورنده تپش مانند آریتمی را درمان کرد.
البته آرتیمی خفیف نیاز به درمان نداشته و با پیشگیری از موارد تشدید کننده بیماری مانند مصرف ادویه جات، چای غلیظ، نوشابه و قهوه می توان آن را کنترل نمود.
دارو درمانی راه اول درمان اختلال ریتم قلبی میباشد. موقعی ای که استفاده از دارو برای درمان آرتیمی مؤثر واقع نگردد عمل ابلیشن یا سوزاندن بافت قلبی انجام می شود.
ابلیشن روشی است که با هدایت یک لوله نازک به سیاهرگ و عضله قلبی بیمار، بافت هایی را که باعث ایجاد بی نظمی در ضربان قلب می گردند را به وسیله امواج رادیویی تخریب می کند.
استفاده از باتری های ضربان ساز، دفیبریلاسیون قلبی و جراحی از دیگر روش های اصلاح ریتم قلبی شدید هستند.
ورزش اثرات روحی و روانی و جسمی زیادی دارد و پیاده روی منظم، به بیماران مبتلا به تپش قلب توصیه می شود.
در افراد مبتلا به بیماری های قلبی،پزشک با در نظر گرفتن شرایط فرد و بیماری او، انجام مقدار مشخصی از ورزشهای هوازی را پیشنهاد می کند که بهترین آنها برای این افراد، پیاده روی در هوای خوب و شنا می باشد.